Heparyna w ciąży – kiedy jest wskazana? Czy może zaszkodzić dziecku?
Heparyna w ciąży jest podawana w formie zastrzyków. Co to za substancja i kiedy istnieją wskazania do jej przyjmowania? Jak podawać heparynę w ciąży? Czy terapia heparyną może stanowić niebezpieczeństwo dla dziecka? Odpowiadamy na te pytania.
Spis treści:
- Heparyna w ciąży – jakie są wskazania do jej przyjmowania?
- Heparyna w ciąży – jak przygotować się do wykonania zastrzyku?
- Heparyna a testy NIPT w ciąży
- Heparyna w ciąży – czy jest bezpieczna dla dziecka?
Heparyna w ciąży – jakie są wskazania do jej przyjmowania?
Heparyna w ciąży jest stosowana w celach profilaktycznych, aby zapobiec rozwojowi choroby zakrzepowo-zatorowej, której ryzyko w ciąży oraz połogu wzrasta nawet 6-krotnie [1].
Zgodnie ze stanowiskiem Zespołu Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego w zakresie stosowania heparyny drobnocząsteczkowej – nadroparyny wapniowej (Fraxiparine) w położnictwie i ginekologii zastrzyki z heparyny w ciąży są zalecane, gdy [1]:
- ciężarna ma wady zastawek serca lub sztuczną zastawkę,
- kobieta była w przeszłości leczona przeciwzakrzepowo doustnymi lekami przeciwzakrzepowymi po przebytym incydencie żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej,
- kobieta przebyła epizod zakrzepowy,
- u ciężarnej rozpoznano przebytą idiopatyczną postać żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej, związaną z ciążą lub z przyjmowaniem hormonów sterydowych,
- u przyszłej mamy zdiagnozowano trombofilię wrodzoną,
- u przyszłej mamy zdiagnozowano zespół antyfosfolipidowy.
We wszystkich wspomnianych przypadkach terapia heparyną w ciąży jest zwykle kontynuowana po porodzie, aż do zakończenia połogu. Najczęściej podaje się ją w zastrzykach lub w formie maści/żelu.
Heparyna w ciąży – jak przygotować się do wykonania zastrzyku?
Heparynę w ciąży można przyjmować samodzielnie. Na początek warto jednak udać się do dowolnej placówki medycznej i poradzić się personelu, jak wykonywać zastrzyk z heparyny. Wyczerpującej informacji na ten temat udzieli pielęgniarka.
Zastrzyk z heparyny w ciąży wykonuje się po uprzednim umyciu rąk oraz odkażeniu skóry w miejscu iniekcji. Igłę można wbić w fałd skóry na brzuchu, ramieniu lub udzie. Następnie trzeba powoli uwolnić zawartość ampułki. Heparyna powinna być przyjmowana regularnie, co 24 godziny.
Heparyna a testy NIPT w ciąży
W wyjątkowych sytuacjach może być konieczna zmiana godziny przyjęcia heparyny np. przed wykonaniem genetycznych badań prenatalnych NIPT. Wskazana jest wówczas konsultacja z lekarzem.
To, czy heparynę należy odstawić przed badaniem NIPT zależy od jego rodzaju i zaleceń laboratorium. W przypadku badania NIFTY pro zaleca się odstawienie heparyny na 24 godziny przed pobraniem próbki. Zobacz też: Heparyna w ciąży a test NIFTY >>
Z kolei badanie Prenatal testDNA nie wymaga odstawienia heparyny przed pobraniem krwi. Można przyjmować ją tak, jak zazwyczaj. Dowiedz się więcej o badaniu: Prenatal testDNA >>
Sprawdź pakiety NIPT w testDNA:
- Najczęstsze trisomie Trisomia 21. (zespół Downa), 18. (zespół Edwardsa), 13. (zespół Patau)
- Rzadkie trisomie 9., 16., 22.
- Aneuploidie chromosomów płci XY Zespół Turnera (X0), Klinefeltera, Jacobsa , XXX
- Delecje i duplikacje 92 delecje i duplikacje od 3 Mpz
- Informacja o płci na życzenie
- Ustalenia przypadkowe na życzenie
- Konsultacja z lekarzem genetykiem klinicznym (członek Polskiego Towarzystwa Genetyki Człowieka) wyniku pozytywnego
- Wskazówki „Jak odczytać wynik”
- Pobranie próbki w punkcie pobrań w całej Polsce w cenie. Pobranie domowe za dopłatą 100 zł.
- Wynik do 10 dni.
- Najczęstsze trisomie Trisomia 21. (zespół Downa), 18. (zespół Edwardsa), 13. (zespół Patau)
- Informacja o płci na życzenie
- Konsultacja z lekarzem genetykiem klinicznym (członek Polskiego Towarzystwa Genetyki Człowieka) wyniku pozytywnego
- Wskazówki „Jak odczytać wynik”
- Pobranie próbki w punkcie pobrań lub w domu w całej Polsce
- RHD płodu (opcjonalnie)
- Wynik w 4-8 dni.
- Pełna oferta Prenatal testDNA 3
- Rzadkie trisomie 9., 16., 22.
- Aneuploidie chromosomów płci XY Zespół Turnera (X0), zespół Klinefeltera, Jacobsa, XXX
- Pozostałe aneuploidie Trisomie i monosomie wszystkich 22 par chromosomów autosomalnych
- Zespoły delecji i duplikacji Wszystkie delecje i duplikacje ≥ 7 Mpz
- Zespoły mikrodelecji 9 mikrodelecji od 3 Mpz, np. zespół DiGeorge'a
- Wynik w 4-8 dni.
- RHD płodu
- Pobranie próbki w punkcie pobrań lub w domu w całej Polsce
- Wskazówki „Jak odczytać wynik”
- Wynik do 14 dni.
Heparyna w ciąży – czy jest bezpieczna dla dziecka?
Ponieważ okres ciąży stanowi przeciwwskazanie do stosowania większości leków podawanych doustnie (ze względu na ryzyko przejścia substancji leczniczych przez barierę łożyska, co stwarza niebezpieczeństwo dla dziecka), lekiem przeciwkrzepliwym z wyboru jest heparyna w ciąży, podawana w zastrzykach [2] [3]. Zarówno heparyna niefrakcjonowana (UFH), jak i heparyny drobnocząsteczkowe (LMWH) nie przenikają do płodu i są całkowicie bezpieczne dla dziecka [3].
Więcej informacji o badaniach w ciąży:
- Jakie badania prenatalne warto wykonać w ciąży po 35 roku życia?
- Zły wynik testu PAPP-A – co znaczy i co dalej?
- 10 tydzień ciąży
Źródła:
1. Stanowisko Zespołu Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego w zakresie stosowania heparyny drobnocząsteczkowej – nadroparyny wapniowej (Fraxiparine) w położnictwie i ginekologii. Ginekologia Polska 2011 82: 230-233.
2. https://www.czytelniamedyczna.pl/1214,leczenie-przeciwzakrzepowe-w-okresie-cizy-porodu-i-poogu.html [dostęp: 19.09.2022 r.]
3. Bowman Z., Banach W. Profilaktyka przeciwzakrzepowa w czasie ciąży Ginekologia po Dyplomie 2012: 22-32.
