13. tydzień ciąży – badania prenatalne – które wykonać? Na co się przygotować?

Ostatni moment na wykonanie testu złożonego przypada na 13. tydzień ciąży. Badania prenatalne, które nadal można zrobić na tym etapie ciąży, to także: test PAPP-A oraz badania wolnego płodowego DNA takie jak NIFTY pro. Na czym one polegają? Jak interpretować ich wyniki? Podpowiadamy.

Spis treści:

1. 13. tydzień ciąży, badania prenatalne – co można wykonać na tym etapie ciąży?
2. W 13. tygodniu ciąży badaniem prenatalnym, które nadal jest dostępne, jest test PAPP-A
3. 13. tydzień ciąży – USG prenatalne oraz test przezierności karkowej uzupełnią test PAPP-A
4. 13. tydzień ciąży – badanie prenatalne genetyczne także można wykonać na tym etapie
5. Badania prenatalne, 13. tydzień ciąży – na co się przygotować?
6. Badania prenatalne 13. tygodnia ciąży – kiedy zrobić test NIFTY pro?

13. tydzień ciąży, badania prenatalne – co można wykonać na tym etapie ciąży?

W 13. tygodniu ciąży przyszła mama zwykle jest już po wszystkich najważniejszych badaniach. Kolejna wizyta u lekarza ginekologa odbędzie się dopiero w 16. tygodniu ciąży. Jeśli jednak z jakichś powodów nie były one wykonywane, to ostatni moment, aby zapytać lekarza o badania prenatalne, takie jak [1]:

•  test PAPP-A;
•  test złożony;
•  badania wolnego płodowego DNA.

W 13. tygodniu ciąży badaniem prenatalnym, które nadal jest dostępne, jest test PAPP-A

Polskie Towarzystwo Ginekologiczne zaleca, aby wykonać test PAPP-A pomiędzy 11. a 13. tygodniem ciąży [2]. Analiza biochemiczna stężenia białka PAPP-A, w połączeniu z oznaczeniem poziomu hormonu beta HCG (wtedy mówimy o teście podwójnym), jest pomocna w oszacowaniu ryzyka wystąpienia u dziecka najczęstszych trisomii, takich jak:

•  zespół Downa (trisomia 21.),
•  zespół Edwardsa (trisomia 18.)
•  zespół Patau (trisomia 13.).

13. tydzień ciąży – USG prenatalne oraz test przezierności karkowej uzupełnią test PAPP-A

W 13. tygodniu ciąży badaniem prenatalnym, które nadal można wykonać, jest także test złożony. Tak nazywa się uzupełnienie testu PAPP-A i pomiaru stężenia hormonu beta HCG o badanie USG oraz test przezierności karkowej (pomiar odległości pomiędzy tkanką podskórną a skórą na wysokości karku płodu).

13. tydzień ciąży – badanie prenatalne genetyczne także można wykonać na tym etapie

Do badań prenatalnych 13. tygodnia ciąży zaliczają się również badania wolnego płodowego DNA, takie jak np. test NIFTY pro. Test NIFTY został zatwierdzony w największym badaniu na świecie z 146 958 ciążami, jego czułość wynosi ponad 99% dla trisomii 21. i trisomii 13. oraz ponad 98% dla trisomii 18. chromosomu [3]. Badanie, które wykrywa 94 różne choroby genetyczne (trisomie, aneuploidie chromosomów płciowych oraz mikrodelecje i mikroduplikacje) [4], można wykonać od 10. tygodnia ciąży.

Badania prenatalne, 13. tydzień ciąży – na co się przygotować?

Badania prenatalne wykonywane w I trymestrze ciąży są nieinwazyjne. Inaczej nazywa się je także badaniami przesiewowymi. Do wykonania testu PAPP-A czy też badania wolnego płodowego DNA potrzebna jest jedynie niewielka próbka krwi ciężarnej. Test złożony korzysta także z bezpiecznej metody w postaci ultrasonografii. Dopiero gdy badania prenatalne nieinwazyjne dadzą nieprawidłowy wynik, lekarz może skierować ciężarną na badania prenatalne rozstrzygające, które są inwazyjne.

W przypadku testu złożonego za nieprawidłowy rezultat badania uznaje się [5]:

•  obniżone stężenie białka PAPP-A (poniżej 0,5 MoM), obniżone stężenie hormonu beta hCG (powyżej 2,52 MoM), podwyższony wskaźnik przezierności karkowej — taki wynik może wskazywać na podwyższone ryzyko wystąpienia zespołu Downa;
•  obniżone stężenie białka PAPP-A (poniżej 0,33 MoM), obniżone stężenie hormonu beta hCG (poniżej 0,33 MoM), podwyższony wskaźnik przezierności karkowej — taki wynik może wskazywać na podwyższone ryzyko wystąpienia zespołu Edwardsa lub zespołu Patau.

Jeśli podstawowe badania prenatalne 13. tygodnia ciąży dały nieprawidłowy wynik, ale otrzymano prawidłowy wynik badań wolnego płodowego DNA, np. testu NIFTY pro, taka sytuacja zwalnia z wykonywania inwazyjnej amniopunkcji. Jednocześnie warto mieć świadomość, że wykonanie testu NIFTY pro lub innych badań wolnego płodowego DNA nie zastępuje badań przesiewowych I trymestru [6].

Badania prenatalne 13. tygodnia ciąży – kiedy zrobić test NIFTY pro?

Na test NIFTY pro można się zdecydować nie tylko przy nieprawidłowym wyniku innych badań prenatalnych 13. tygodnia ciąży. Badanie wolnego płodowego DNA można wykonać także wtedy, gdy:

•  ciężarna ma przeciwwskazania do wykonania badań inwazyjnych (takim przeciwwskazaniem może być np. ciąża zagrożona);
•  ciężarna ma powyżej 35 lat;
•  para chce sprawdzić zdrowie dziecka przy pomocy nowoczesnego, nieinwazyjnego badania prenatalnego o wysokiej czułości i szerokim zakresie.

Źródła:

1.  https://badaniaprenatalne.pl/badania-prenatalne-w-i-trymestrze-ciazy [Dostęp: 20.11.2023 r.]
2.  Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dotyczące postępowania w zakresie diagnostyki prenatalnej (2009). Ginekologia Polska 80: 390-393.
3.  https://testnifty.eu/walidacja-i-wskazania [Dostęp: 20.11.2023 r.]
4.  https://testnifty.eu/zakres-nifty-pro [Dostęp: 20.11.2023 r.]
5.  https://dobreusg.pl/faq/7-watpliwy-wynik-badania-f%CE%B2-hcg-papp-a [Dostęp: 20.11.2023 r.]
6.  Rekomendacje Zespołu Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego oraz Polskiego Towarzystwa Genetyki Człowieka w zakresie przesiewowego badania genetycznego wykonanego na wolnym płodowym DNA, Ginekologia i Perinatologia Praktyczna 2017, tom 2, nr 5, strony 230–233

   

   

* W zależności od kursu walutowego